พล.ต.อ.จงรัก จุฑานนท์ เกิดเมื่อวันที่ 6 เมษายน พ.ศ. 2493 ที่จังหวัดเพชรบุรี[2] สำเร็จการศึกษามัธยมศึกษาจากโรงเรียนพรหมานุสรณ์จังหวัดเพชรบุรี มัธยมศึกษาตอนปลายจากโรงเรียนอำนวยศิลป์ ปริญญาตรี นิติศาสตรบัณฑิต เกียรตินิยมจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ปริญญาโท นิติศาสตรมหาบัณฑิต จากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สำเร็จเนติบัณฑิตไทย จากสำนักอบรมการศึกษากฎหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา ศึกษาในวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร รุ่นที่ 4111 เป็นผู้ให้ความรู้ด้านกฎหมาย และการสอบสวนคนหนึ่งของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ มีบุตร2คน คือ พันตำรวจตรี มงคลรักษ์ จุฑานนท์ และนายจุฑาเทพ จุฑานนท์

ชีวิตราชการส่วนใหญ่อยู่ในนครบาลมาโดยตลอด นับเป็นลูกหม้อขนานแท้ของกองบัญชาการตำรวจนครบาล โดย พล.ต.อ.จงรัก ดำรงตำแหน่งสำคัญมาแล้วหลายตำแหน่ง เช่น ผู้บัญชาการตำรวจนครบาล ผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 2 จนเกษียณในตำแหน่งรองผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ

วันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2551 เขาได้รับการแต่งตั้งเป็นกรรมการในกองอำนวยการแก้ไขสถานการณ์ฉุกเฉิน[3]ตั้งแต่วันที่ 4 กันยายน 2551 ถึงวันที่ 14 กันยายน พ.ศ. 2551 ในรัฐบาล สมัคร สุนทรเวช

ในกลางปี พ.ศ. 2552 มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิตได้ทำการสำรวจความคิดเห็นของประชาชนว่าใครคือผู้ที่เหมาะสมที่จะดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการสำนักงานตำรวจแห่งชาติต่อจาก พล.ต.อ.พัชรวาท วงษ์สุวรรณ ปรากฏว่าประชาชนส่วนใหญ่ ร้อยละ 21.3 สนับสนุน พล.ต.อ.จงรัก[4]

ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2554 ได้รับเลือกให้เป็นสมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) ในแบบสรรหา[5]